İş Kazası Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davası
İş Kazası Nedir?
İş kazası ; İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olaydır.
İş Kazası Sayılmanın Koşulları
İzah edildiği üzere herhangi bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için bazı şartlara ihtiyaç vardır. Her Kaza İş Kazası Değildir. Bu nedenlerle bir olayın işe kazası niteliğinin bulunup bulunmadığı dikkatlice incelenmelidir. Şu halde bu kazanın iş kazası sayılması için şu şartların bulunması gerekmektedir:
1. Sigortalının İşyerinde yahut işyeri sayılan yerde bulunması sırasında,
2. Kazanın işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana gelmesi,
3. Kaza ile sonuç arasında illiyet ( Nedensellik ) bağının bulunması,
4. Kaza sonucu bedence ve ruhça bir zarara uğraması gerekmektedir.
İş Kazası Sonucunda İstenebilecek Tazminatlar
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 417. Maddesi son fıkrasında iş kazasından doğan “zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.” Denilmiştir. Aynı Kanunun 53, 54, 55 ve 56. Maddelerine göre Ölüm ve bedensel zarar hallerinde istenebilecek tazminatlar aşağıda gösterilmiştir.:
♦ İş kazası Nedeniyle Manevi Tazminat
♦ Ölüm Halinde Cenaze Giderlerin Tanzimi için Maddi Tazminat
♦ Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıpların Tanzimi için Maddi Tazminat
♦ Geçici İş Göremezlik Nedeniyle Maddi Tazminat
♦ Sürekli İş Göremezlik Nedeniyle Maddi Tazminat
♦ Tedavi Giderleri Nedeniyle Maddi Tazminat
♦ Kazanç Kaybı Nedeniyle Maddi Tazminat
♦ Ekonomik Geleceğin Sarsılması Nedeniyle Maddi Tazminat
♦ Kazanın İş Kazası Olduğunun Tespiti Davası
İş Kazası Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Yetkili Mahkeme
İş Kazası nedeniyle açılacak tazminat davaları, işverene karşı ikame edileceğinden İş Mahkemeleri kanununa göre yetkili mahkemede davanın ikame edilmesi gerekmektedir.
7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 6.maddesine göre, “davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinde” veya “İşin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesinde”, “davalı birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde” veya “İş kazasından doğan tazminat davalarında, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer mahkemesinde” veya “zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesinde” açılabilir. Şu halde iş kazalarında yetkili mahkemeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
♦ Zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi,
♦ İş Kazasının veya Zararın Meydana Geldiği Yer Mahkemesi
♦ İşin veya İşlemin Yapıldığı Yer Mahkemesi
♦ Davalı İşverenin Yerleşim yeri Mahkemesi
♦ Davalı İşveren Birden çok ise Bunlardan birinin Yerleşim yeri Mahkemesi yetkilidir.
İş Kazası Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Görevli Mahkeme
Kazanın İş Kazası olarak tespit edilmesi halinde, kaza “iş kazası” niteliğini kazanacağından iş kazası nedeniyle açılacak tazminat davaları, işverene karşı ikame edileceğinden İş Mahkemeleri kanununa göre görevli İş Mahkemelerinde davanın ikame edilmesi gerekmektedir.
7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesine göre İş Mahkemeleri, “5953 sayılı Kanuna tabi gazeteciler, 854 sayılı Kanuna tabi gemiadamları, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa veya 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun İkinci Kısmının Altıncı Bölümünde düzenlenen hizmet sözleşmelerine tabi işçiler ile işveren veya işveren vekilleri arasında, iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk uyuşmazlıklarına, İdari para cezalarına itirazlar ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamındaki uyuşmazlıklar hariç olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu veya Türkiye İş Kurumunun taraf olduğu iş ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklara, Diğer kanunlarda iş mahkemelerinin görevli olduğu belirtilen uyuşmazlıklara, ilişkin dava ve işlere bakar.”
Yargıtay Kararları Işığında İş Kazası Sayılan Durumlar
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 13. Maddesinde hangi koşullardaki kazaların iş kazası kapsamına gireceği genel olarak belirtilmiştir. Bu durumlara örnek vermek gerekirse iş kazası sayılan haller şunlardır:
- Çalışana uygun iş verilmemesi sonucu iş kazası Özet: Görevlendirme yapılırken çalışanın yapacağı işe uygun olup olmadığı değerlendirilmelidir, görev verilen çalışanlara yapacakları iş ile ilgili yeterli eğitim verilmelidir. (Hukuk Genel Kurulu 2010/21-468 E. 2010/489 K.)
- İşçinin bahçe düzenlemesi işini yaparken iş kazası nedeniyle sol gözünün kör olması ( Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2018/6589 Esas ve 2019/4013 Karar sayılı Kararı )
- İş Kazası Sonucunda Parmak Kopması ( Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2011/7036 Esas ve 2011/6971 Karar sayılı kararı )
- Montaj Yaptığı Esnada İşçinin Kafasına Demir Çubuk Düşmesi (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2016/935 Esas 2017/4640 Karar sayılı Kararı )
- İşçinin İnşaat işinde çalışırken yüksekten düşmesi neticesinde yaralanması (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2016/18718 Esas ve 2018/4485 Karar sayılı Kararı )