Cezai şart, tacirin iktisaden mahvına neden olabilecek derecede ağır ise tamamen kaldırılabileceği gibi, tenkis yoluna da gidilebilir.

15. Hukuk Dairesi 2009/635 E., 2010/64 K.

CEZAİ ŞARTIN İNDİRİLMESİ

ESER SÖZLEŞMESİ

TACİR

818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 161 ]

6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 24 ]

“İçtihat Metni”

Mahalli mahkemece verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

Dava, eser sözleşmesi uyarınca uygulanan ve hakedişten kesilen cezanın iadesi istemi ile açılmıştır. Davalı, gecikmede kendilerinin kusurlu bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun ge-rektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunma-masına göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2-Mahkemece teslimi gereken tarih ile işin fiilen teslim edildiği tarih arasında oluşan süre için sözleşmenin 18. maddesinde belirlenen cezai şartın tahsilinde davalının haklı olduğu kabul edilerek davanın reddine karar ve-rilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de, BK’nın 161/son maddesi uyarınca hakim fahiş gördüğü cezaları tenkisle mükellef olup, bu konuda yeterli bir inceleme yapılmış değildir. Hukuk Genel Kurulu’nun 20.03.1974 gün, 1970/T-1053 E. 1974/222 K. sayılı kararı uyarınca, ceza, tacirin iktisaden mahvına neden olabilecek derecede ağır ise tamamen kaldırılabileceği gibi, tenkis yoluna da gidilebilir. Dava konusu olayda, davacı hakkında uygulanan ceza sözleşme bedelinin 1/3’üne yakın olduğu gibi, temyiz dilekçesine eklenen İzmir Dördüncü Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 06.08.2007 gün ve 2006/803 E. 2007/250 K. sayılı kararı ile davacı şirketin iflasının ertelenmesine karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle mahkemece bu deliller karşısında, her ne kadar TTK’nın 24. maddesi uyarınca tacirler hakkında cezai şarttan indirim yapılmasına olanak bulunmasa da, anılan genel kurul kararı doğrultusunda mahkemesince indirim oranının takdir ve ifası için karar bozulmalıdır.

Sonuç: Yukarıda (1.) bentte yazılı nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2.) bent uyarınca hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 18.01.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.