Fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil çalışmalarının değerlendirilmesinde işçiyle aynı yerde çalışmayan tanık beyanlarına itibar edilemez.

9. Hukuk Dairesi         2011/52315 E.  ,  2013/33693 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Taraflar arasındaki, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hüküm süresi içinde temyizen incelenmesi taraflar avukatlarınca istenilmesi ve davalı avukatınca duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 17.12.2013 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü yapılan tebligata rağmen taraflar adına kimse gelmediğinden incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, 5.4.1991-4.3.2007 tarihleri arasında davalı işverenin … otoyol , …, …, …, … ve … Moskova’daki şantiyelerinde makine bakım atölyesi formeni olarak olarak çalıştığını, en son ücretin net 2.000 USD olduğunu, ayrıca topluluk sigortasının yatırıldığını, iş sözleşmesinin işverence haksız olarak feshedildiğini, fazla çalışma, hafta ve genel tatil çalışması yaptığını ancak karşılığının ödenmediğini, yıllık izinlerini kullanmadığını ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, yıllık ücretli izin, hafta ve genel tatil alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, Davacının belirli dönemler halinde değişik şantiyelerde makine formeni olarak çalıştığını, davacının son saat ücretinin 4,09 USD olduğunu, davacının 2005-2009 yıllarına ait ücret bordroları ile personel cari hesap kartını sunduklarını, bankaya yatırılan ücretleri ile bordroların uyumlu olduğunu, davacının fazla çalışma, hafta ve genel tatil çalışması yaptığında ücretlerinin tahakkuk ettirilerek ödendiğini, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalının iş sözleşmesini fesihte haksız olduğu, fazla çalışma, hafta ve genel tatil çalışması yaptığını ispatladığı, yıllık izinlerini kullanmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının ücreti noktasında toplanmaktadır.
Davacı aylık net 2.000 USD ücretle çalıştığını ileri sürmüştür. Davacı işveren ise davacının en son 4,09 USD saat ücreti ile çalıştığını savunarak bu hususta imzalı ücret bordroları ibraz etmiştir. Davacının ücreti banka kanalıyla ödenmiş olup banka hesap ekstresi ile ücret bordroları birbiriyle uyumludur. Dairemizce temyiz incelemesi yapılan 2011/35382 esas sayılı dosyada aynı işverene ait … da bulunan işyerinde çalışan başka bir işçinin açtığı davada ücret bordroları ile banka kayıtları uyumlu olduğunda bordroda gösterilen ücrete göre yapılan hesaplamaya itibar edilerek hüküm kurulmuş olup davacı tarafça bu husustan açıkça temyize gelinmesine karşın bu yönden bozma sebebi yapılmamıştır. Davacı ücret bordrosunda gösterilen ücretten daha fazla bir ücretle çalıştığını usulünce ispat edememiştir. Mahkemece ücret bordrosuna göre 4,09 USD saat ücretine göre yapılan hesaplamaya göre davacının işçilik alacaklarının hüküm altına alınması gerekirken fazlaya hükmedilmesi hatalıdır.
3-Davacı işçinin fazla çalışma, hafta ve genel tatil çalışması yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut olayda davacı fazla çalışma, hafta ve genel tatil çalışması yaptığını tanıkla ispat etmiştir. Ancak dinlettiği tanıklardan …’nın davacı ile birlikte aynı yerde çalışması bulunmamaktadır. Bu tanığın beyanına itibar edilemez. Diğer tanık… ile davacı çalışma kartlarına göre kısmen 2005-2006 ve 2007 yıllarında …şantiyesinde beraber çalışmıştır. Bu durumda Mahkemece gerekirse bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle bu tanık ile davacının aynı tarihte …şantiyesinde çalışma dönemlerine göre davaya karşı yapılan zamanaşımı savunması dikkate alınarak davacının hak kazandığı fazla çalışma, hafta ve genel tatil alacağı tespit edilerek hüküm altına alınmalıdır.
4- Mahkemece fazla çalışma, hafta ve genel tatil alacağından yapılan 1/2 oranındaki hakkaniyet indirimi hakkın özünü ortadan kaldırıcı nitelikte olup daha makul bir oranda indirim yapılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
5-Öte yandan davacının yaptığı hafta tatili çalışmasının %50 zamlı olarak 1,5 yevmiye üzerinden hesaplanması gerekirken 1 yevmiye olarak hesaplanması hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.