Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre bir şoför günde en fazla 9 saat araç kullanabileceğinden, davacının ara dinlenme süresi hariç günde 9 saat çalıştığı kabul edilerek fazla çalışma ücretinin, tanık beyanlarına göre haftada 7 gün günde en fazla 9 saatlik çalışma üzerinden hesaplanması gerekmektedir.

9. Hukuk Dairesi         2016/33810 E.  ,  2020/17832 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı … tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalılardan …’a ait otobüste diğer davalı … Şirketi’ne ait firma bünyesinde yolcu taşıma işinde şoför olarak çalışmış olduğunu, davalılardan …’ın davacının kullandığı aracı satması ile iş akdini feshetmiş olduğunu, davacının 26.11.2008-23.07.2012 tarihleri arasında çalışmış olduğunu, işçilik alacaklarının ödenmediğini iddia ederek; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti alacağı, hafta tatili ücreti alacağı, ulusal bayram ve genel tatil ücret alacakları ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … cevap dilekçesinde özetle; davacının kendi isteği ile işten ayrıldığını, talep edebileceği herhangi bir alacağının bulunmadığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davalı …’ın davacının iş akdini kıdem ve ihbar tazminatını gerektirmeyecek şekilde haklı olarak feshettiğini ispatlayamadığı ve davacı tarafa kıdem ve ihbar tazminatı ödemek zorunda olduğu, davacının dinletmiş olduğu tanıkları ve dosyadaki diğer belgeler ile fazla mesai yaptığını, genel ve hafta tatillerinde çalıştığını ispatladığı, davalı tarafından bu alacakların ödediğinin ispatlanamamış olduğu ve bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz :
Karar davalı … tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu davacı işçinin fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanmadığı konusundadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Davacı dava dilekçesinde davalıya ait otobüste şoför olarak 05.45 ve 00.00 saatleri arasında çalıştığını ve fazla mesai yapmasına rağmen ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiştir. Davalı … ise davacının trafik düzenlemeleri gereği en fazla 9 saat araç kullanabileceğini ve bunun kontrollerinin her otogar çıkışında polislerce yapıldığını savunarak fazla mesai talebinin reddine karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Yargılama sırasında dinlenilen davacı tanıkları davacının haftada 7 gün 05.45-00.00 saatleri arasında çalıştığını beyan etmişler, hükme esas alınan bilirkişi raporunda da, tanık beyanlarına itibarla davacının günde 18 saat çalıştığı, bu çalışmasından 6 saat dinlenme ve bekleme süresi düşerek haftada 6 gün günde 12 saatten toplam 72 saat çalıştığı ve 27 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda tanık beyanları esas alınarak, Karayolları Trafik Kanunu Yönetmeliği’nin 98/A maddesindeki günlük 9 saat araç kullanmaya ilişkin yasal sınırlamalar gözetilmeden, davacının haftanın 6 günü günde 12 saat çalıştığı kabul edilerek yapılan hesaplamada haftalık 27 saat üzerinden fazla çalışma ücret alacağının belirlenmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılması gereken, Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre bir şoför günde en fazla 9 saat araç kullanabileceğinden, davacının ara dinlenme süresi hariç günde 9 saat çalıştığı kabul edilerek fazla çalışma ücretinin, tanık beyanlarına göre haftada 7 gün günde en fazla 9 saatlik çalışma üzerinden hesaplanması gerekmektedir. Bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 09.12.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.