ZORUNLU KOLTUK FERDİ KAZA SİGORTASI NEDENİ İLE SORUMLULUK

17. Hukuk Dairesi         2017/4534 E.  ,  2018/7227 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ile davalı … Sigorta A.Ş vekili, davalı … vekili ile davalılar … ve … Nakliyat Gıda Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-

Davacı vekili; müvekkilinin 04/07/2010 tarihinde içinde yolu olarak bulunduğu minibüse davalı …’ın sevk ve idaresindeki diğer davalı … Nakliyat Ltd Şti nin maliki olduğu çekicinin arkadan çarpması sonucu ciddi şekilde yaralandığını, her iki kolunun bilekten, sağ bacağı kalçadan, sağ diz kapağı ve topuğu dahil olmak üzere bir çok yerinde kırıklar meydana geldiğini, davalı araç sürücüsünün asli ve tam kusurlu olduğunu, müvekkilinin uzun süre tedavi gördüğünü çeşitli ameliyatlar geçirdiğini, kazadan önce garsonluk yapan müvekkilinin bahşişlerle beraber ortalama aylık 1.200,00 TL kazancı olduğunu, kaza sonrası bu gelirden mahrum kaldığını, tamamen iyileşemediğini eski işini yapabilmesi için daha fazla çaba harcaması gerektiğini kazaya sebep olan aracın zmms poliçesinin davalı …Ş tarafından düzenlendiğini, davacının yolcu olarak bulunduğu aracın koltuk sigortasının da diğer davalı … Sigorta A.Ş tarafından düzenlendiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere müvekkilinin mahrum kaldığı gelir için 500,00 TL, maluliyeti nedeni ile daha fazla efor harcaması gerektiğinden 500,00 TL, tedavi ve ulaşım giderleri için 1.810,00 TL olmak üzere toplam 2.810,00 TL maddi tazminatın müştereken müteselsilen tüm davalılardan, yaşadığı acı ve sıkıntılar için 100.000,00 TL manevi tazminatın araç sürücüsü ve araç maliki olan davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar … ve …Nakliyat Ltd. Şti vekili; müvekkili araç sürücüsünün kusurlu olmadığını, kazanın meydana gelmesinde davacının içinde bulunduğu minibüs şoförünün tam kusurlu olduğunu, davacının tüm tedavi ve ulaşım giderlerinin karşılandığını, 09/07/2010 tarihli fatura karşılığında Profesör Doktor …’ya 25.460,00 TL ödeme yapıldığını ayrıca 2.000,00 TL nakit para verildiğini, bu nedenle talep edilen tedavi, bakım ve ulaşım harcamalarına ilişkin maddi tazminat taleplerini kabul etmediklerini, manevi tazminatın fahiş olduğunu ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili; 6111 sayılı Yasa gereği trafik kazası sonucu oluşan yaralanmalar ile ilgili tedavi masraflarının SGK tarafından karşılandığını davalı müvekkil şirketin sorumluluğunun bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş vekili; 6111 sayılı Yasa gereğince tedavi giderlerinin reddinin gerektiğini, davacının SGK mensubu olup olmadığının araştırılmasının zorunlu olduğunu, sigortalının kusur oranının tespit edilmesi gerektiğini beyanla davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; 43.999,83 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte sigorta şirketleri açısından poliçe limitiyle sınırlı olmak üzere davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davalılar … ve … Nakliyat Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. açısından alacağa kaza tarihi olan 04/07/2010 tarihinden itibaren faiz yürütülmesine, davalılar sigorta şirketleri açısından alacağın 2.810,00 TL’lik kısmına dava tarihinden itibaren 41.189,83 TL lik kısmına ıslah tarihi olan 04/04/2014 tarihinden itibaren faiz yürütülmesine, 10.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 04/07/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … ve … Nakliyat Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti’nden alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin manevi tazminat isteğinini reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı … Sigorta A.Ş vekili, davalı …Ş vekili ile davalılar … ve … Nakliyat Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve maluliyete ilişkin … Kurumu 3. İhtisas Kurulu raporunun hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davalılar … ve … Nakliyat Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası nedeni ile maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre (6098 sayılı TBK m. 56), hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktarın, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde de takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Mahkemece davacı lehine verilen manevi tazminat bir miktar azdır. O halde mahkemece, meydana gelen trafik kazası sonucu davacının duyduğu acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kusur oranları, davacının maluliyet derecesi gözönünde tutularak, olay tarihindeki paranın alım gücüne uygun düşen, davacı için hak ve nasafet kuralları çerçevesinde daha yüksek manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan düşük miktarda manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiştir.
3-Davalı … Sigorta A.Ş vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Davalı … Sigorta A.Ş. kazaya neden olan aracın zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısıdır.
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, yolculuğun başlangıcından bitişine kadar, otobüsün içinde veya dışında, otobüs hareket halinde iken veya değilken, yolculuk sırasında veya bekleme, duraklama ve mola yerlerinde karşılaşılabilecek her türlü kazalara karşı, sigortalılar (yolcular, sürücüler ve yardımcılar) yararına taşımacı tarafından yaptırılması zorunlu bir kaza (can) sigortası olup, kazanın oluşunda taşımacının yada sürücü ve yardımcılarının bir kusurları bulunmasa bile, ölümlerde sigorta poliçesinde yazılı tutarın tamamı, bir zarar (destekten yoksunluk) hesabı yapılmaksızın, ölen kişinin mirasçılarına eksiksiz ve kesintisiz olarak; yaralanmalarda beden gücü kayıp oranına göre zarar gören kişilere ödenir.
Ödenecek tazminat miktarı yönünden “zarar sigortası – tutar (meblâğ) sigortası” ayrımında Zorunlu Koltuk Sigortası bir “tutar (meblâğ) sigortası”dır. Zarar sigortasında sigortacının ödeyeceği tutar, “sigorta değeri” ya da “sigorta poliçesinde yazılı tutar” olmayıp, sigortalının ya da üçüncü kişinin uğradığı “zararın tutarı”dır. Meblâğ sigortasında ise, sigortacı, sigorta ettirilen kişinin zarara uğraması durumunda, somut zarar ne olursa olsun, sigorta sözleşmesinde belirlenen tutarı (meblâğı), başka bir deyişle, sigorta poliçesinde yazılı olan “sigorta bedelini” eksiksiz ve tam ödemek zorundadır.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile buna bağlı Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra düzenlenen 25.03.2004 tarihli Genel Şartlar A.3.2 maddesi 1.fıkrasında: “Bu sigorta ile teminat altına alınan bir kaza, sigortalının kaza tarihinden itibaren iki yıl içinde sakatlığına yol açtığı takdirde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda, sakatlık tazminatı aşağıda belirtilen oranlar dahilinde kendisine ödenir.“ denildikten sonra, (36) satırdan oluşan bir tabloya yer verilmiştir.
Açıklanan bu hukuksal olgulara göre, bir meblağ sigortası olan zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısı olan davalı … Sigorta A.Ş.’nin sorumluluğunun, diğer davalılardan farklı ve ayrı olduğu gözetilerek, tespit edilen sakatlık oranı ve Genel Şartlar’a ekli cetvellere göre ödenmesi gereken meblağın, konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle hesaplanarak davalının sorumluluğunun tespiti gerekirken, yazılı olduğu şekilde diğer davalılarla müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna hükmedilmiş olması doğru değildir.
4-Zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası niteliği gereği geçici iş göremezlik zararını teminat altına almamaktadır. Zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası Genel Şartlar A.3.3. maddesi “Sigortacı, sigorta poliçesinin kapsamına giren bir kaza nedeniyle, kaza tarihinden itibaren iki yıl içinde ödenmiş doktor ücreti ile hastane ve diğer sağlık kurumlarında ayakta ve yatakta yapılan tedavilere ilişkin giderleri, nakil ücretlerini poliçede tedavi giderleri teminatı için belirlenen meblağa kadar öder. Tedavi giderlerinin başka sigorta sözleşmeleri ile teminat altına alınmış olması durumunda, söz konusu giderler öncelikle bu sigortadan karşılanır” şeklindedir. Sigortanın sorumluluğu tedavi giderleri ile sınırlıdır. … Sigorta A.Ş’nin zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası gereğince mahkemece hüküm altına alınan geçici iş göremezlik zararından ve (5) nolu bentte açıkanan hukuksal olgulara göre 6111 sayılı Yasa gereği belgeli tedavi giderlerinden sorumlu tutulması doğru görülmemiştir.
5-Davalı …Ş vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde,
25.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 13.02.2011 tarihli 6111 sayılı Yasa’nın 59. maddesi ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 98. maddesi değiştirilmiş, buna göre “trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı”, Yasanın geçici 1. maddesi ile de “Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı, sözkonusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanun’un 59. maddesine göre belirlenen tutarın %20’sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği,” öngörülmüştür.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. maddesi ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A-1. maddesinde, sigortacının poliçede belirtilen aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceği düzenlenmiştir. Karayolları Trafik Kanunu’na göre zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorunludur.
Sigorta şirketi, motorlu aracın işletilmesinden kaynaklanan kaza nedeniyle zarar görenlerin tedavisi için ödenen giderleri zorunlu olarak teminat altına alır. Sigorta şirketinin, işleten ve sürücünün yasadan ve sözleşmeden doğan bu yükümlülüğü, 6111 sayılı Yasa ile getirilen düzenleme ile sona erdirilmiş bulunmaktadır. 2918 sayılı Yasa’nın 98. maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluğun dava dışı Sosyal Güvenlik Kurumu’na geçtiğinde kuşku yoktur. Buna karşın belgesiz tedavi giderlerinden sigorta şirketinin, işleten ve sürücünün sorumlulukları devam etmektedir.
Somut olayda dava 06.04.2012 tarihinde 6111 sayılı Yasa’nın yürürlüğünden sonra açılmıştır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacılar tarafından faturalandırılan belgeli tedavi giderleri tespit edilerek mahkemece bu bedellere hükmedilmiştir. Oysa ki davacılar tarafından talep edilen ve belgelendirilen tedavi giderleri 2918 sayılı Kanun’un 98. maddesi kapsamında olup, dava dışı SGK’nın sorumluluğunda bulunduğundan, davalı … şirketi sorumlu olmayıp, belgeli tedavi giderleri bakımından davalı …Ş yönünden davanın reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalılar … ve … Nakliyat Gıda Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin, (3) ve (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı … Sigorta A.Ş vekilinin, (5) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı …Ş vekilinin temyiz iirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 2.766.22 TL kalan harcın temyiz eden davalılar … ile … Nakliyat Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalılar … Sigorta A.Ş, … Sigorta A.Ş’ye geri verilmesine 16/07/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.