İşçi süt iznini toplamak suretiyle toplu kullanma talebinde bulunamaz.

9. Hukuk Dairesi         2017/5607 E.  ,  2018/7152 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, manevi tazminat ile fazla çalışma, hafta tatili ve süt izni ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI


A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalıya ait işyerinde kişisel bankacılık portföy yönetmen yardımcısı olarak çalıştığını, ücretlerinin gerektiği gibi ödenmediği gibi doğum sonrası talebine rağmen süt izni de verilmediğini, iş sözleşmesini haklı olarak fesh ettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, süt izni ücreti ve manevi tazminatın tahsilini, istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının kişisel bankacılık portföy yönetmen yardımcısı ünvanı ile çalışmakta iken, kariyerinde ve özlük haklarında değişiklik olmaksızın bankanın işlerindeki gereklilik nedeni ile bireysel müşteri yönetmen yardımcısı olarak görevlendirildiğini, davacının, görev değişikliğine itiraz ederek kabul etmediğini, bu tarihten 4 gün sonra 13/07/2012 tarihinde gönderdiği ihtarname ile iş sözleşmesini başka gerekçelerle fesh ettiğini, hukuken haklı kılacak bir fesih nedeni bulunmadığından işten ayrılışının istifa olarak değerlendirilmesi gerektiğini, iddia ettiği şekilde fazla çalışma söz konusu olmadığını, işyerinde hafta sonlarında ve dini milli bayram günlerinde çalışma yapılmadığını, manevi tazminat talebinde bulunmasının da hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, iş sözleşmesinin ücretlerin gerektiği gibi ödenmemesi üzerine davacı tarafça haklı olarak fesh edildiği buna göre davacının kıdem tazminatına hak kazandığı ayrıca gibi fazla çalışma ve genel tatil ücreti alacakları olduğu, süt izin ücreti ile ilgili ise, kullandırılmaması halinde ücretinin ödeneceğine dair hüküm bulunmadığından bu talep ile manevi tazminat isteminin reddi gerektiği, ayrıca hafta tatili çalışması da ispatlanamadığından buna yönelik ücret isteminin de reddi gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar avukatları temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 4857 sayılı Yasanın 74.maddesine göre kadın işçilere 1 yaşından küçük çocuklarını emzirebilmeleri için günde 1,5 saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. İşçi süt iznini toplamak suretiyle toplu kullanma talebinde bulunamaz. İşverence süt izni verilmemesinin yaptırımı da, idari para cezası olarak anılan yasanın 104. maddesinde öngörülmüştür. Belirtmek gerekir ki ceza yaptırımına bağlanan bir davranışın hukuki bir yaptırımı da olmalıdır.
Süt izni yasadan kaynaklanan bir mazeret iznidir ve yasal haktır. Kural olarak da ücrete tabidir. Ancak ertelenmeme özelliği vardır ve sonradan kullanılamaz. Bu nedenle de doğduğu an kullanılması için işçi tarafından talep edilmesi gerekir. Her ne kadar süt izni karşılığı ücret öngörülmemiş ise de işçiye verilmemesi halinde bağlanan cezai yaptırım gibi hukuki bir yaptırım da bağlanmalıdır.
İşçi süt izni olan günlük 1,5 saatlik zamanda çalışmış ise bunun karşılığı mesai yaptığından, fazla mesai olarak değerlendirilmeli ve fazla mesainin karşılığı ücret hesaplanıp hüküm altına alınmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta davacı doğum sonrası süt izni kullandırılmadığını iddia etmiş, davalı ise davacının bu yönde bir başvurusu olmadığını savunmuştur.
Mahkemece öncelikle davacının doğum yaptığı tarihten, doğan çocuğun bir yaşına geldiği tarihe kadar davacının kullandığı doğum ve diğer izinli olduğu günler dışında kullanması gereken günlük 1,5 saatten toplam verilmesi gereken süt izni belirlenmeli, varsa verilen izin mahsup edilmeli, kalan kısım ise kullanılması gereken tarihteki ücret üzerinden fazla mesai ücreti olarak hesaplanıp süt izni alacağı olarak hüküm altına alınmalıdır. Yazılı gerekçe ile bu alacağın reddi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 02/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.