Şirketler arasındaki organik bağın tespitinde işçinin bütünlük teşkil eden çalışmasına, çalıştığı yer ve yaptığı işte değişiklik olmamasına bakılır.

9. Hukuk Dairesi         2016/14904 E.  ,  2020/3885 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirketlerden … şirketler grubundan … Tek İnşaat Tesisat ve Ticaret Ltd. Şti’nin (yeni ünvanı … Mekanik Otomasyon İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.) sahibi olduğu Rusya’nın St. Petersburg şehrindeki şantiyesinde Mart 2011 tarihinden Ağustos 2011 tarihine kadar teknik ofis şefi olarak 5 ay çalıştığını, aylık maaşının net 3.800 USD olduğunu, tüm barınma ve yemek ihtiyaçlarının davalılar tarafından karşılandığını, 5 aylık maaşının ödenmediğini, davacının ünvan değiştiren davalı … Tek İnşaat Tesisat ve Ticaret Ltd. Şti’nde çalışmaya devam ettiği dönemde 27.05.2011 tarihinde adı geçen şirketin merkez çalışanlarının büyük bir kısmının davalılardan … Tek İnşaat ve Mühendislik A.Ş.’ye bir kısmının da diğer davalı … Mühendislik İmalat ve Montaj A.Ş.’ye devredildiğini, her üç şirketin kurucuları ve temsilcilerinin aynı kişiler olduğunu, yani şirketler arasında organik bağ olduğunu ileri sürerek, ücret alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar … Tek İnşaat ve Mühendislik A.Ş. ile davalı … Mühendislik İmalat ve Montaj A.Ş. vekili, davacının müvekkili şirketlerde çalışmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı … Mekanik Otomasyon İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. davacının çalışmasının 5 aydan daha kısa olduğunu, ücretlerinin ödendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının 24.03.2011-31.07.2011 tarihleri arasında, net 3.770 USD ücretle, davalı … Mekanik Otomasyon İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’ne ait işyerinde çalıştığı, davacının ücretlerinin ödendiği hususunun davalı işveren tarafından usulünce ispatlanamadığı, davacının iddiası ve davacının kayden ve fiilen davalı … Mekanik Otomasyon İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nde çalışması göz önüne alındığında, aralarında organik bağ bulunsa dahi davacının kayden ve fiilen hiç bir bağlantısı bulunmayan diğer davalı şirketlerin ücret alacağından sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle, davalı … Mekanik Otomasyon İnşaat Enerji Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden açılan davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı yasal süresi içinde davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Organik bağ ilişkisinde işveren sıfatı olan tüzel kişinin, işçinin iş sözleşmesinden veya iş kanunundan doğan haklarını kullanmasının engellenmesi için temsilde farklı kişiliklere yer vermesi söz konusudur. Bu durumda tüzel kişinin bağımsızlığı sınırlanır ve organik bağ içinde olunan kişi ile özdeş kabul edilir.
Bu anlamda; tüzel kişilik hakkının kötüye kullanılması, kanuna karşı hile, işçiye zarar verme(haklarının alınmasını engelleme), tarafta muvazaa(hizmeti kendisine verdiği halde başka bir kişiyi kayıtta işveren olarak gösterme) ve namı müstear yaklaşımı nedeni ile dolaylı temsil sözkonusudur. Bu durumların sözkonusu olduğu halde tüzel kişilik perdesinin aralanması sureti ile gerçek işveren veya organik bağ içinde olan tüm işverenler sorumlu tutulmaktadır. Organik bağ ise şirketlerin adresleri, faaliyet alanları, ortakları ve temsilcilerinin aynı olmasından, aralarındaki hukuki ilişkilerin tespitinden anlaşılır.
Somut uyuşmazlıkta, dosya içeriği ve Mahkemenin de kabulünde olduğu üzere davacının bütünlük teşkil eden çalışmasını, çalıştığı yer, yaptığı iş ve pozisyonunda herhangi bir değişiklik olmadan davalı işverenler nezdinde sürdürdüğü, şirketler arasında organik bağ bulunduğu, bu nedenle talep konusu işçilik alacaklarından davalı şirketlerin müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları anlaşılmaktadır. O halde, Mahkemece talep konusu ücret alacağından davalı şirketlerin müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarına karar verilmesi gerekirken, davalılar … Mühendislik İmalat ve Montaj A.Ş. ile … Tek İnşaat ve Mühendislik A.Ş. yönünden davanın husumetten reddine karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09.03.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.