Taşınır teslimine ilişkin aracın hem teslimi yapılmalı hem de aracın kayden tescili de sağlanmalıdır. Aksi halde mülkiyet geçmez.

8. Hukuk Dairesi         2014/17814 E.  ,  2015/19465 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ : İzmir 9. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 10/04/2014
NUMARASI : 2014/166-2014/210

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire’ye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

K A R A R

Borçlu vekili İcra Mahkemesi’ne başvurusunda; takibe dayanak ilamda davalı şirketten alınan aracın misli ile değiştirilmesi, mümkün olmaması halinde İİK 24. madde gereğince işlem yapılmasına hükmedildiğini, İİK 24. madde çerçevesinde belirlenen bedelin dosyaya ödendiğini, 24/03/2014 tarihinde aracın kendilerine teslimi yanında adlarına devri için gerekli tescil yazısının yazılması taleplerinin müdürlükçe reddedildiğini, bu kararın hukuka uygun olmadığını, diğer menkul malların iadesi sadece teslimle gerçekleşirken, menkul nitelikteki motorlu araçların bir sicil çerçevesinde kaydı tutulan ve devir olgusunun bu şekilde işlenmesi gereken mal olduğunu, sadece teslimle iade hükmünün yerine getirilemeyeceğini, Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’ne yazılacak tescil yazısının mahkemenin kararında bahsi geçen iade olgusunu tamamlayan bir işlem olduğunu, tarafların uyuşmazlığı dava yolu ile çözümleyebildiklerini, karşılıklı husumet içinde olduklarını bir de aracın devri için araç sahibinin peşinden koşmaları ya da ayrı davalar açmaları gerekeceğini ileri sürerek, 24/03/2014 tarihli memurluk kararının iptaline karar verilmesi talep etmiştir.
Mahkemece aracın takdir edilen değerinin borçlu tarafça yatırıldığı, alacaklının da aracı teslim etmesi nedeni ile Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’ne tescil hususunda yazı yazma görevi bulunmadığından ve aracın daha öncesinde borçlu şikayetçi adına tescilli de olmaması sebebiyle şikayetin reddine karar verilmiş olup hüküm borçlu vekilince temyiz edilmiştir.
İİK’nun 24. maddesi taşınır teslimine ilişkin olup, 24/4. maddesi taşınırın borçlu yedinde olmaması halini düzenlemektedir. Buna göre taşınırın borçlu yedinde bulunmaması ve taşınır malın değerinin ilamda yazılı olmaması veya çekişmeli olması halinde, İcra Müdürlüğü’nce haczin yapıldığı tarihteki rayice göre değeri takdir olunur. İİK’nun 24/5.madde hükmüne göre ise, taşınırın değeri, Borsa veya Ticaret Odaları’ndan, olmayan yerlerde İcra Müdürü tarafından seçilecek bilirkişiden sorularak alınacak cevaba göre tayin edilir.
İİK’nun 361. maddesi gereğince icra dairelerince yanlışlıkla bir tarafa para tediye olduğu anlaşılırsa verilen para ayrıca bir hükme hacet kalmaksızın o kimseden geri alınır.
İcra takibinin dayanağı ilamda ”… davalı … Ticaret ve San. A.Ş.’den 17.06.2010 tarih .. sıra nolu fatura ile satın alınan .. marka 2010 model yeni .. 1.4 5K model .. plakalı aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesine, bunun mümkün olamaması halinde İİK 24 md. gereğince işlem yapılmasına…” karar verilmiştir. Anılan ilam bu haliyle edimlerin aynı zamanda ifası (birlikte ifa) yükümlülüğü vermektedir. İlamın infazı ayıplı aracın teslim edilmesi ile ayıpsız araç bedelinin ödenmesinin birlikte gerçekleştirilmesini gerektirir. Somut olayda ayıplı .. plakalı aracın icra müdürü huzurunda yediemin deposuna teslim edildiği görülmektedir. Ayıplı aracın mislinin bulunmaması nedeniyle para alacaklısı İİK’nun 24 maddesine ne göre belirlenen para alacağını tahsil etmiş ise de ayıplı aracın teslimi usulüne uygun gerçekleşmemiştir.
Para borçlusu Şirket, aracın adlarına tescilini talep etmektedir. İlamda, birlikte ifaya hükmedilmiştir. Yani para ödenirken aracın kayden tescili de sağlanmalıdır. Aracın fiilen ve fiziki olarak bir yer veya kişiye teslimi gerçek teslim değildir ve bu şekilde mülkiyet geçmez. Ne varki İcra Müdürlüğü aracın tescili gerçekleşmeden parayı ödemiştir. Şu safhada İcra Müdürlüğü tarafından yapılacak iş; para alacaklısı ve araç teslim borçlusuna muhtıra göndererek, ilamda birlikte ifaya hükmedildiğini, aracın trafik kaydının alacaklı Şirkete verilecek süre içerisinde devredilmesini, aksi takdirde İİK’nun 361. maddesi gereğince kendilerine yanlışlıkla tediye olmuş durumuna gelen paranın aynı süre içerisinde iadesini ihtaren bildirmektir. Mahkemece şikayetin icra müdürlüğüne bu şekilde talimat verilmek suretiyle kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru değildir.
SONUÇ: Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK’nun 388/4. (HMK m. 297/ç) ve İİK’nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 25,20 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 02.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.